Szczepić się czy nie szczepić?

Od początku epidemii koronawirusa trwały badania nad opracowaniem szczepionki, która powstrzyma rozprzestrzenianie się do COVID-19. Szczepionka to bardzo ważny krok w walce z pandemią. Od początku prac nad szczepionką pojawiały się pytania: czy szczepienie będzie odpłatne? Czy szczepienie będzie dobrowolne i bezpieczne? Jak będzie przebiegała cała procedura?

W dniu 8 grudnia 2020 r. został ogłoszony projekt Narodowego Programu Szczepień Przeciw COVID-19. Zgodnie z założeniami projektu, proces szczepień będzie odbywał się etapowo. Ustalono priorytetowe grupy społeczne na potrzeby szczepień. Wśród kryteriów kwalifikacji grup priorytetowych znalazło się m.in. ryzyko narażenia na zakażenie. W pierwszej kolejności możliwość zaszczepienia przeciw COVID-19 będą miały służby medyczne, mieszkańcy Domów Pomocy Społecznej i pacjenci Zakładów Leczniczo-Opiekuńczych, osoby powyżej 60 roku życia, służby mundurowe, które wspomagają walkę z COVID-19. Potem taką możliwość uzyskają kolejne grupy. Proces produkcji i dystrybucji szczepionek będzie stopniowy.

 

Projekt Narodowego Programu Szczepień Przeciw COVID-19 zakłada, że szczepienia będą darmowe, a także dobrowolne. Brak jest regulacji prawnej, zobowiązującej określone grupy społeczne do poddania się szczepieniu. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane na zasadach określonych w ustawie do poddawania się szczepieniom ochronnym. W przypadku małoletnich, odpowiedzialność za wypełnienie tego obowiązku spoczywa na przedstawicielu ustawowym. Wykaz chorób zakaźnych objętych obowiązkiem szczepień ochronnych, a także m.in. osoby lub grupy osób obowiązane do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym zostały wskazane w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych z dnia 18 sierpnia 2011 r. Wykaz chorób zakaźnych wymieniony w paragrafie 2 tego rozporządzenia nie przewiduje szczepienia przeciwko wirusowi SARS-CoV-2. Gdyby ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie przymusowych szczepień ochronnych na koronawirusa, wymienione rozporządzenie musiałoby zostać zmienione w tym zakresie. Wówczas, zgodnie z obowiązującymi obecnie uregulowaniami, obowiązek ten byłby egzekwowany w drodze przymusu administracyjnego, na podstawie ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

 

Zgodnie z założeniami projektu, głównymi miejscami realizacji szczepień będą placówki medyczne w ramach POZ, lecz przewiduje się także organizowanie nowych mobilnych i stacjonarnych punktów. W projekcie zawarto szczegółowe informacje dotyczące przebiegu szczepień przeciwko COVID-19.

 

Informacje o ograniczeniach i przeciwwskazaniach do szczepienia będą przedstawione w ulotce informacyjnej po dopuszczeniu szczepionki do obrotu. Zgodnie z założeniami, również ozdrowieńcy będą mogli się zaczepić. Wykonanie szczepienia ochronnego przeciw COVID-19 będzie poprzedzone badaniem kwalifikacyjnym, aby zidentyfikować ewentualne przeciwwskazania oraz ograniczyć ryzyko wystąpienia błędów medycznych i niepożądanych odczynów poszczepiennych. Samo wykonanie szczepionki ma przebiegać tak jak w przypadku innych szczepień.

 

Projekt przewiduje, że przyjęcie szczepionki będzie potwierdzone przez system i będzie umożliwiało weryfikację zaszczepienia (m.in. kod QR, który pozwoli szybko potwierdzić odbyte szczepienie). Po zaczepieniu, nie będzie potrzeby odbywania kwarantanny w wypadku kontaktu z osobą zakażoną koronawirusem.

 

Działania w zakresie nadzoru nad bezpieczeństwem szczepień mają być oparte na dotychczasowych mechanizmach i instytucjach, takich jak: Główny Inspektora Farmaceutyczny, Państwowa Inspekcja Sanitarna i Główny Inspektorat Sanitarny, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Nadzór nad bezpieczeństwem prowadzony jest także poprzez monitorowanie zgłaszanych niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP).

 

Opracowanie szczepionki przeciwko COVID-19 to długo wyczekiwany moment w walce z pandemią. Szczepionka może być szansą na uodpornienie społeczeństwa, a także na powrót do życia „sprzed pandemii”.