Sprzeciw w postępowaniu sądowoadministracyjnym

Do Kancelarii zgłosił się Klient, który otrzymał z Samorządowego Kolegium Odwoławczego decyzję, którą SKO uchyliło korzystną dla niego decyzję organu I instancji – Prezydenta Miasta i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania. Klient nie zgadza się z otrzymaną decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego i pyta, jakie ma możliwości działania w celu zaskarżenia powyższego rozstrzygnięcia.

Uchylenie decyzji administracyjnej i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi I instancji stanowi jeden ze sposób rozstrzygnięcia odwołania określonym w Kodeksie postępowania administracyjnego. Takie rozstrzygnięcie ma charakter rozstrzygnięcia kasatoryjnego, a więc takiego, w którym organ II instancji nie orzeka w sposób merytoryczny o przedmiocie sprawy. Uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania zostało określone w art. 138 § 2 k.p.a. Wynika z niego, że organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Przekazując sprawę, organ ten powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy. Tym samym, tylko specyficzne naruszenia prawa uprawniają organ odwoławczy do zastosowania tego trybu.

Powyższe rozstrzygnięcie, jako orzeczenie organu odwoławczego jest zaskarżalne do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Warunki i sposób zaskarżenia orzeczenia kasatoryjnego określone zostały określone w ustawie z dnia 30 sierpnia 2020 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W art. 64a p.p.s.a. wskazano, w razie wydania decyzji, o której mowa w art. 138 § 2 k.p.a., a więc od tzw. decyzji kasatoryjnej, strona niezadowolona z jej treści może wnieść sprzeciw.

Sprzeciw od decyzji kasatoryjnej powinien zostać wniesiony w terminie 14 dni od dnia doręczenia stronie decyzji. Sam sprzeciw powinien zostać wniesiony do właściwego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu odwoławczego, który wydał zaskarżoną decyzję. Pomimo powyższego, ustawa przewiduje również, że nawet w razie wniesienia sprzeciwu bezpośrednio do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, z pominięciem organu, który wydał zaskarżoną decyzję, termin do wniesienia sprzeciwu jest dochowany. Regulacja ta stanowi istotne ułatwienie dla stron niezadowolonych z otrzymanego rozstrzygnięcia kasatoryjnego, albowiem znacząco łagodzi wymogi formalne wniesienia sprzeciwu.

Organ, który wydał zaskarżoną decyzję kasatoryjną uprawniony jest do dokonania tzw. autokontroli, a więc uwzględnienia we własnym zakresie wniesionego przez stronę sprzeciwu, potwierdzając tym samym wadliwość wydanego rozstrzygnięcia. Jeżeli nie zastosuje takiego rozwiązania, sprawa trafi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Co do zasady, do sprzeciwu stosuje się takie same wymogi formalne jak względem skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Koniecznym jest zatem m.in. wskazanie stron postępowania, oznaczenie zaskarżonej decyzji jak i organu, który ją wydał oraz wskazanie naruszenia prawa. W miarę możliwości warto również wskazać zarzuty jakie strona formułuje względem zaskarżonej decyzji jak i wnioski do sądu. Przepisy o sprzeciwie nie różnicują tych wymogów. Samo pismo zawierające sprzeciw powinno również spełniać wszelkie pozostałe wymogi jakie ustawa prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi odnosi względem pism procesowych. Tym samym, w zakresie konstrukcji sprzeciwu, ustawodawca nie wymaga od skarżącego sięgania do odrębnych i odmiennych regulacji określających wymogi formalne takiego pisma, umożliwiając w tym zakresie skorzystanie z ogólnych zapisów dot. wnoszenia skargi.

Rozpoznanie wniesionego przez skarżącego sprzeciwu następuje na posiedzeniu niejawnym – a więc bez udziału stron – w terminie 30 dni od dnia wpływu sprzeciwu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Jednakże, jeżeli okoliczności i charakter sprawy za tym przemawiają, Sąd uprawniony jest do przekazania sprawy do rozpoznania na rozprawie.

Co również istotne, odmiennie niż w przypadku rozpoznania skargi, przy sprzeciwie Sąd ocenia jedynie istnienie przesłanek do wydania decyzji kasatoryjnej. Bada więc, czy organ odwoławczy w sposób prawidłowy zastosował rozstrzygnięcie kasatoryjne – nie bada merytorycznie samej sprawy. Wynika to z charakteru rozstrzygnięcia wydanego na podstawie art. 138 § 2 k.p.a., które ma charakter czysto formalny.

Uznając sprzeciw Sąd uchyla decyzję kasatoryjną, a sprawa trafia ponownie do organu odwoławczego, który zobligowany jest do ponownego zbadania sprawy i wydania rozstrzygnięcia zgodnego z prawem. Z kolei w razie jej nieuwzględnienia, postępowanie kończy się, a decyzja kasatoryjna staje się prawomocna.

Na zakończenie należy jeszcze wskazać, że wniesienie sprzeciwu od decyzji wiąże się z koniecznością uiszczenia wpisu na rzecz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w kwocie 100 zł.

Tym samym, odpowiadając na pytanie klienta należy wskazać, że jest on uprawniony do zaskarżenia doręczonej mu decyzji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w drodze sprzeciwu, w celu zbadania zgodności z prawem zaskarżonej decyzji. W celu skutecznego skorzystania z przysługującej mu ochrony prawnej, konieczne będzie dochowanie wszelkich istotnych warunków formalnych tego środka prawnego, a w szczególności dochowanie krótkiego, czternastodniowego terminu przewidzianego do wniesienia sprzeciwu do właściwego sądu.