„Nie lubię swojego nazwiska!” – czyli zmiana nazwiska w trybie administracyjnym.

Pani Monika po kilku latach małżeństwa zdecydowała się na rozwód ze swoim mężem, albowiem okazał się on osobą uzależnioną od hazardu oraz skorą do przemocy. Pani Monika uzyskawszy wyrok rozwodowy wyjechała na urlop aby odpocząć od przykrych i stresujących wydarzeń. Pomimo, że Pani Monika planowała po rozwodzie wrócić do swojego nazwiska panieńskiego, aby całkowicie zamknąć swój nieudany rozdział życia związany z małżeństwem, to ze względu na wyjazd urlopowy oraz przeprowadzkę do innego miasta uchybiła trzymiesięcznemu terminowi do złożenia oświadczenia przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego o powrocie do swojego starego nazwiska. Czy Pani Monika będzie miała możliwość zmienić swoje nazwisko? A jeśli tak, to w jaki sposób?

Procedurę zmiany nazwiska po rozwodzie omówiliśmy we wcześniejszym artykule na naszym blogu. Przepisy prawa przewidują jednakże procedurę zmiany nazwiska niezależnie od uzyskania rozwodu, pod warunkiem że osoba ubiegająca się o zmianę nazwiska spełni ustawowe warunki umożliwiające zmianę nazwiska w trybie administracyjnym. Ustawą regulującą powyższą kwestię jest ustawa z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska. Ustawa w art. 4 określa przykładowy katalog przesłanek, które uzasadniają zmianę nazwiska. Należy przy tym zaznaczyć, że pomimo iż katalog przesłanek określonych w art. 4 ma charakter przykładowy, o tyle każdorazowo muszą być to ważne powody przemawiające za zmianą nazwiska. Ustawodawca w art. 4 ust. 1 przywołanej ustawy wskazuje następujące przypadki: imię lub nazwisko jest ośmieszające albo nie licuje z godnością człowieka, gdy osoba żąda zmiany swojego nazwiska na nazwisko aktualnie używane (inne) lub też gdy ma dojść do zmiany obecnego nazwiska na nazwisko bezprawnie zmienione. Jak wskazano, powyższe wyliczenie ma charakter przykładowy. Dopuścić można zmianę nazwiska używanego przez Panią Monikę na nazwisko panieńskie, jeśli wskaże ona, że przyjęte nazwisko męża kojarzy się jej jedynie z traumą i cierpieniem, a zmiana nazwiska ma na celu odcięcie się od złej przeszłości.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o zmianie imienia i nazwiska, zmiana nazwiska następuje na wniosek osoby zainteresowanej. Wniosek o zmianę nazwiska powinien zostać złożony do wybranego Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego. Dokładne wymogi wniosku o zmianę nazwiska znajdują się w art. 11 przywołanej ustawy. Należy podkreślić, że wniosek powinien zawierać wskazanie, że wnioskodawca w tej samej sprawie nie złożył wcześniej wniosku do innego kierownika urzędu stanu cywilnego lub nie została wydana już decyzja odmowna. Sam przebieg postępowania przed kierownikiem USC przebiega według przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, a postępowanie kończy się wydaniem decyzji administracyjnej, od której w razie niekorzystnego dla wnioskodawcy rozstrzygnięcia, przysługuje prawo wniesienia odwołania. Decyzja o zmianie nazwiska, a więc uwzględniająca wniosek podlega natychmiastowemu wykonaniu.

Na marginesie należy wskazać, że przywołane przepisy pozwalają również na dokonanie zmiany nie tylko nazwiska, ale również imienia wnioskodawcy oraz imienia lub nazwiska dziecka.

Jak wynika z powyższego, Pani Monika ma możliwość dokonania zmiany swojego nazwiska, pod warunkiem że spełni ustawowe wymogi określone ustawą o zmianie imienia i nazwiska.