Kiedy dziadkowie muszą płacić alimenty

Kancelaria radcy prawnego Kraków zajmuje się udzielaniem porad prawnych z obszaru prawa rodzinnego, a więc tematyką dotyczącą spraw takich jak alimenty, rozwody. Jednym z częstych problemów z jakimi Klienci zwracają się do radcy prawnego Kraków jest problematyka alimentów dochodzonych od dziadków.

Zgodnie z prawem to rodzice są w pierwszej kolejności zobowiązani do wykonywania swojego obowiązku alimentacyjnego względem dziecka. Niemniej w określonych stanach faktycznych i po spełnieniu określonych warunków jest możliwość, żeby alimentów dochodzić od osób zobowiązanych do alimentacji w dalszej kolejności, czyli od dziadków dziecka.

W przedmiocie przesłanek obowiązku alimentacyjnego dziadków wobec wnuków wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 maja 1966 r., sygn. akt III CR 89/66 oraz w wyroku z dnia 22 kwietnia 1974 r. III CRN 66/74 wskazując, że: Obowiązek utrzymania i wychowania dzieci ciąży przede wszystkim na jego rodzicach. Oznacza to jeśli jedno z rodziców nie żyje, albo jeśli jedno z rodziców jest całkowicie niezdolne do wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego – obowiązek ponoszenia w całości ciężarów związanych z utrzymaniem i wychowaniem dziecka spoczywa w zasadzie na drugim z rodziców. Dopiero gdy zostanie ustalone, że drugi rodzic, pozostały przy życiu mimo odpowiedniej staranności i wykorzystania wszystkich możliwości zarobkowych nie jest w stanie w całości lub części sprostać swoim obowiązkom względem dziecka i z tego powodu dziecko mogłoby znaleźć się w niedostatku – w grę wchodzi subsydiarny obowiązek dalszych krewnych dziecka, w tym właśnie w szczególności dziadków dziecka (art. 128 i 129 k.r.o.).

W związku z powyższym obowiązkiem alimentacyjnym mogą zostać obciążeni dziadkowie, gdy:

– oboje rodzice nie żyją,

– rodzic zobowiązany nie jest w stanie sprostać swojemu obowiązkowi np. jest ciężko i przewlekle chory,

– uzyskanie alimentów od zobowiązanego rodzica jest niemożliwe lub utrudnione, gdyż np. nie płaci w określonym terminie lub notorycznie uchyla się obowiązku alimentacyjnego.

Oczywiście, nie każdy rodzic sam utrzymujący dziecko, może wystąpić o alimenty od dziadków. Przede wszystkim taki rodzic,  musi wykazać, że mimo podejmowania wysiłków, po prostu nie jest w stanie w pojedynkę podołać utrzymaniu dziecka, przez co dziecku grozi życie w niedostatku.

Wysokość alimentów, tak jak w pozostałych przypadkach, uzależniona jest od usprawiedliwionych potrzeb dzieci oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego – w omawianym przypadku – dziadków. Alimenty powinny pokrywać wydatki m.in. związane z wyżywieniem, mieszkaniem, leczeniem, edukacją, a także wypoczynkiem i rozrywką dziecka. Wszystko to bowiem jest niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka. Dziadkowie, oczywiście, mogą nie chcieć płacić alimentów i bronić się przed ich zasądzeniem wykazując np. trudną sytuację finansową, zły stan zdrowia lub podeszły wiek uniemożliwiający podjęcie dodatkowej pracy. Sąd rodzinny zaś każdą sprawę o alimenty rozpatruje bardzo indywidualnie, więc różne czynniki mogą mieć ostatecznie wpływ na wysokość zasądzonej kwoty lub ewentualnie oddalenie pozwu. Dziadkowie mogą  również „zmniejszyć” wysokość swojego obowiązku alimentacyjnego względem wnuka poprzez tzw. osobiste starania o wychowanie lub utrzymanie małoletniego. Jeśli dziadkowie zadeklarują, że będą sprawować częściową opiekę nad wnukiem, wtedy sąd może zasądzić od nich na rzecz małoletniego dziecka odpowiednio niższą kwotę alimentów.

Warto podkreślić, że obowiązek alimentacyjny dziadków nie będzie w takiej samej wysokości co obowiązek alimentacyjny rodziców. Dzieje się tak, ponieważ po pierwsze, jest on zależy również od zdolności majątkowych dziadków, a pod drugie – od pozostawania wnuka w niedostatku. Wynika z tego, że alimenty od dziadków będą zazwyczaj w niższej wysokości niż od rodziców.

Należy pamiętać, że zasądzenie alimentów od osób zobowiązanych w dalszej kolejności, o ile znajdują się oni w sytuacji gorszej od krewnego zobowiązanego w bliższej kolejności – nie daje się pogodzić z zasadami współżycia społecznego, a co za tym idzie – uniemożliwia uzyskanie alimentów. W celu uzyskania alimentów od dziadków należy złożyć pozew o alimenty – tak samo jak w przypadku dochodzenia alimentów od rodzica.

W razie wątpliwości prawnik rodzinny Kraków udzieli Państwu wyczerpujących wyjaśnień w przedstawionym temacie. Pomoc prawna świadczona przez radcę prawnego prawo rodzinne Kraków może obejmować samą poradę prawną (na którą składa się również szczegółowa analiza zgromadzonej w sprawie dokumentacji), sporządzenie pozwu lub odpowiedzi na pozew czy innych pism składanych w toku sprawy, jak również pełną reprezentację przed sądem.