Za co mam zapłacić jeszcze 40 euro – czyli o rekompensacie za koszty odzyskiwania należności

W dniu 10 kwietnia 2018 roku Pan Andrzej i Pan Paweł, będący przedsiębiorcami, zawarli umowę, której przedmiotem było wykonanie i dostarczenie mebli do sklepu, który prowadzi Pan Paweł. Pan Andrzej, w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, wykonał meble i dostarczył je Panu Pawłowi w dniu 21 maja 2018 roku, zgodnie z postanowieniami zawartej między nimi umowy. Jednocześnie dostarczył Panu Pawłowi Fakturę VAT z 7 dniowym terminem płatności na kwotę 5200,00 zł, której Pan Paweł po dzień dzisiejszy, mimo wezwania, nie uregulował.

Pan Andrzej zastanawia się, czy istnieje w prawie instytucja, która pozwala na zrekompensowanie kosztów odzyskiwania przysługującej mu należności? Jak można zmotywować Pana Pawła do zapłaty za meble?

Przepisy prawa przewidują instytucję, która z jednej strony ma mobilizować przedsiębiorców do terminowego regulowania ich zobowiązań pieniężnych wynikających z transakcji handlowych, a z drugiej strony rekompensować koszty odzyskiwania należności przedsiębiorcom, którzy są ich wierzycielami.

Zgodnie z przepisami ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych Panu Andrzejowi, od dnia nabycia uprawnienia do uzyskania odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, tj. po wykonaniu i doręczeniu przez niego mebli Panu Pawłowi  oraz nieotrzymaniu za nie zapłaty w umówionym terminie, przysługuje ponad należność główną, także roszczenie o zapłatę równowartości kwoty 40 euro tytułem rekompensaty kosztów odzyskiwania należności.

Ze względu na to, że roszczenie to wynika wprost z przepisów ustawy, nie trzeba go udowadniać. Jest ono również natychmiast wymagalne, co oznacza, że można go dochodzić już od momentu jego powstania. Co więcej, nie jest nawet uzależnione od tego, czy rzeczywiście Pan Andrzej poniósł jakiekolwiek koszty odzyskiwania od Pana Pawła należności. Ma ono charakter zryczałtowany i ma stanowić swego rodzaju rekompensatę za to, że Pan Andrzej nie otrzymał w terminie zapłaty za wykonane i dostarczone przez niego meble. Przysługuje ono od każdej nieopłaconej faktury.

Kwotę 40 euro trzeba jednak odpowiednio przeliczyć na polską walutę. I tak, jak stanowi przepis art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, kwotę tę należy przeliczyć na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne.

W pierwszej kolejności ustalić więc należy, kiedy świadczenie pieniężne, czyli 5200,00 zł, których żąda Pan Andrzej, stało się wymagalne. Roszczenie staje się wymagalne kolejnego dnia, po upływie terminu płatności. Pan Andrzej, w dniu 21 maja 2018 roku, wystawił i dostarczył, zgodnie z postanowieniami zawartej z Panem Pawłem umowy, Fakturę VAT z 7 dniowym terminem płatności. Termin płatności upływał więc w dniu 28 maja 2018 roku. Roszczenie o zapłatę należności stało się wymagalne dnia następnego, a więc w dniu 29 maja 2018 roku. Wymagalność roszczenia nastąpiła w miesiącu maju, a przeliczenie kwoty 40 euro nastąpić ma według średniego kursu ogłoszonego przez NBP ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym roszczenie stało się wymagalne, a więc ostatniego dnia roboczego miesiąca kwietnia 2018 roku. Ostatni dzień roboczy kwietnia w 2018 roku wypadał w poniedziałek 30 kwietnia. Sprawdzić więc należy średni kurs euro ogłoszony w tym dniu przez Narodowy Bank Polski. Według danych zawartych w Tabeli nr 084/A/NBP/2018 średni kurs euro na dzień 30 kwietnia 2018 roku wynosił 4,2204. Aby obliczyć kwotę rekompensaty obliczyć należy: 40 x 4,2204, co daje kwotę 168,82 zł. Oznacza to, że Pan Andrzej, oprócz należności głównej (5200,00 zł), może żądać dodatkowo kwoty 168,82 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności.

W tym miejscu należy również zaznaczyć, iż oprócz kwoty 168,82 zł, stanowiącej równowartość kwoty 40 euro, Panu Andrzejowi jako wierzycielowi, przysługuje również zwrot, w uzasadnionej wysokości, poniesionych kosztów odzyskiwania należności przewyższających tę kwotę.