Gwarancja a rękojmia

Do Kancelarii zgłosiła się Pani Agnieszka, która kupiła używany samochód. Sprzedawca pojazdu udzielił na samochód rocznej gwarancji dot. sprawności mechanicznej pojazdu. Dwa tygodnie po zakupie okazało się, że pojazd nie uruchamia się. Po przeprowadzeniu diagnostyki okazało się, że silnik jest wadliwy i wymaga wymiany. Pani Agnieszka chciałaby skorzystać z udzielonej gwarancji, ale równocześnie zastanawia się, czy nie zablokuje to jej możliwości skorzystania z rękojmi przy sprzedaży. Jak to wygląda w praktyce?

Udzielenie gwarancji

Zgodnie z art. 577 § 1 k.c. udzielenie gwarancji następuje przez złożenie oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Oświadczenie gwarancyjne może zostać złożone w reklamie. § 2 przywołanego artykułu wskazuje z kolei, że  obowiązki gwaranta mogą w szczególności polegać na zwrocie zapłaconej ceny, wymianie rzeczy bądź jej naprawie oraz zapewnieniu innych usług. Z kolei zgodnie z art. 556 k.c. sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia). Co do zasady, zgodnie z art. 560 § 1 k.c. jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady. Zasady te podlegają modyfikacji w razie, gdy kupującym jest konsument – zgodnie z treścią Kodeksu cywilnego.

Gwarancja a rękojmia

Nawet pobieżna lektura powyższych przepisów pozwala na zauważenie podstawowej różnicy pomiędzy oboma reżimami odpowiedzialności. O ile rękojmia przy sprzedaży jest uprawnieniem przysługującym kupującemu z mocy samego prawa (chyba, że zostanie wyłączona w ramach umowy pomiędzy przedsiębiorcami), tak gwarancja stanowi swoiste „dodatkowe” uprawnienie, zapewniane kupującemu przez sprzedawcę rzeczy. Tym samym, to od sprzedawcy zależy czy udzieli on gwarancji na sprzedawaną rzecz, jaki będzie jej zakres i jakie będą przysługiwać z jej tytułu uprawnienia. Tym samym możliwe jest, że kupującemu przysługiwać będą równocześnie uprawnienia zarówno z gwarancji jak i rękojmi, a także sytuacja w której przysługiwać będą uprawnienia tylko jednego ze wskazanych powyżej mechanizmów. Koniecznym jest zatem odpowiedzieć na pytanie, czy korzystanie z tych mechanizmów jest względem siebie konkurencyjne? To znaczy, czy skorzystanie z uprawnień przysługujących z gwarancji wyłącza możliwość skorzystania z rękojmi i odwrotnie?

Odpowiedź na to pytanie została zamieszczona wprost w art. 579 k.c. Zgodnie z treścią § 1 tego przepisu, kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji. § 2 przywołanego artykułu stanowi natomiast, że wykonanie uprawnień z gwarancji nie wpływa na odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi. Już z tych przepisów jasno wynika, że oba te środki prawną mogą działać wyłącznie na korzyść kupującego. Ustawodawca w art. 579 § 3 k.c. podkreśla dodatkowo, że w razie wykonywania przez kupującego uprawnień z gwarancji bieg terminu do wykonania uprawnień z tytułu rękojmi ulega zawieszeniu z dniem zawiadomienia sprzedawcy o wadzie. Termin ten biegnie dalej od dnia odmowy przez gwaranta wykonania obowiązków wynikających z gwarancji albo bezskutecznego upływu czasu na ich wykonanie. Brak jest zatem ryzyka, aby korzystając z uprawnień przysługujących na mocy gwarancji utracić możliwość skorzystania z rękojmi przy sprzedaży. Rozwiązanie takie należy ocenić pozytywnie, jako wzmocnienie pozycji kupującego – w szczególności w sytuacji, w której styka się on z nieuczciwym sprzedawcą.

Odpowiadając tym samym na pytanie Pani Agnieszki – brak jest przeszkód aby skorzystała ona w pierwszej kolejności z uprawnień gwarancyjnych, a w razie niezaspokojenia jej roszczeń, przystąpienia do dochodzenia swoich praw na gruncie rękojmi