Dalszy obowiązek alimentacyjny cz. I – obowiązek alimentacyjny dziadków i rodzeństwa

5 listopada, 2021 10:23 am Published by

W ostatnim czasie zwróciła się do Kancelarii Radcowskiej klientka z dość szczególną sprawą: dostała pozew o alimenty od swojego przyrodniego brata. Klientka nie była pewna, czy przyrodni brat może w ogóle żądać od niej płacenia alimentów. Odpowiedź, jak w przypadku spraw alimentacyjnych, nie jest prosta, gdyż zależy od okoliczności danej sprawy. W następnych dwóch artykułach na naszym blogu przeanalizujemy w jaki sposób polskie prawo reguluje dalszy obowiązek alimentacyjny: kto może zostać zobowiązany do dostarczania środków utrzymania i jakie warunki muszą zostać spełnione by obowiązek ten powstał.

Czym jest dalszy obowiązek alimentacyjny?

Świadczenia alimentacyjne kojarzą się najczęściej z dostarczaniem środków utrzymania dziecku przez rodzica. Jednakże prawo rodzinne przewiduje konkretne rozwiązania na wypadek, gdy osoba uprawniona do alimentacji nie ma możliwości otrzymania pomocy od rodziców. Do takich rozwiązań należy uregulowany w szczególności w przepisach art. 128 – 130, a także art. 132 i art. 134 k.r.o. obowiązek alimentacyjny, który można nazwać pomocniczym. W następnych dwóch artykułach przyjrzyjmy się dokładniej przesłankom, które muszą być spełnione, aby osoba, która nie jest w stanie zaspokoić swoich potrzeb – najczęściej osoba małoletnia – mogła zwrócić się o alimenty do dalszych członków rodziny.

Krąg osób zobowiązanych

W kręgu osób zobowiązanych do dostarczania środków utrzymania znajdują się krewni w linii prostej, a więc wstępni i zstępni, oraz rodzeństwo, o czym stanowi art. 128 k.r.o. Następny przepis, art. 129 k.r.o. wprowadza natomiast kolejność obowiązku alimentacyjnego: zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych będą zstępni przed wstępnymi, a wstępni przed rodzeństwem. Posłużmy się przykładem: jeśli uprawniony do alimentacji ma krewnych w różnym stopniu pokrewieństwa, obowiązek alimentacyjny będzie ciążył tylko na jego zstępnych – czyli dzieciach i wnukach. Jeśli nie posiada dzieci – obowiązek ten przechodzi na wstępnych – czyli rodziców i dziadków. Jeżeli z kolei zarówno zstępni i wstępni nie są w stanie sprostać obowiązkowi alimentacyjnemu – obowiązek ten powstanie po stronie rodzeństwa. Przyjrzyjmy się zatem konkretnej sytuacji, spotykanej najczęściej, czyli takiej w której uprawnionym do alimentacji jest małoletni. Pierwszymi w kolejności zobowiązanymi będą jego rodzice, jeśli oni nie są w stanie wykonać obowiązku – jego dziadkowie, a dopiero następnie rodzeństwo.

Odpowiedzialność zobowiązanych

Obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w tym samym stopniu w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym. Wracając do przykładu małoletniego, jeśli jego rodzice nie żyją, obowiązek będą wykonywać dziadkowie – zarówno macierzyści jak i ojczyści. W takiej sytuacji bierze się pod uwagę możliwości zarobkowe i majątkowe każdego z dziadków i alimenty zasądzane są od każdego proporcjonalnie, z uwzględnieniem ich sytuacji finansowej. Taka sama sytuacja ma miejsce w przypadku rodzeństwa. Na marginesie warto dodać, że dotyczy to także sytuacji, gdy dziecko pochodzi ze związku pozamałżeńskiego. W przypadku rodzeństwa obowiązek powstanie natomiast zarówno w stosunku do braci i sióstr rodzonych, jak i przyrodnich.

Co warto podkreślić, odpowiedzialność krewnych w jednej linii nie jest solidarna. Ma to ogromne znaczenie w sytuacji, gdy uprawniony do alimentacji domaga się zasądzenia alimentów od jednego z krewnych w jednej linii – czyli od jednego z czworga dziadków, czy od jednego z kilkorga rodzeństwa. Uprawniony nie może domagać się zasądzenia całej kwoty, która jest mu potrzebna na zaspokojenie swoich usprawiedliwionych potrzeb, ale jedynie kwoty proporcjonalnej do możliwości finansowych tej jednej osoby. Zatem najrozsądniejszym wyjściem dla osoby uprawnionej jest objęcie jednym pozwem wszystkich krewnych w tej samej linii, którzy nie wywiązują się z obowiązku alimentacyjnego. Na dalszym etapie postępowania istnieje możliwość skorzystania z instytucji dopozwania, przewidzianej w przepisie art. 194 § 3 k.p.c.

Obowiązek alimentacyjny rodzeństwa

Wracając do sytuacji, w której znalazła się Klientka: rodzeństwo, nawet przyrodnie, może domagać się alimentów. Jednakże muszą zostać spełnione dodatkowe warunki – przesłanki, by doszło do ich zasądzenia – o czym w następnym wpisie.

Categorised in:

This post was written by admin-mboruch

Wróć do bloga