Alimenty w czasach pandemii Covid 19

Coraz częściej Klienci zwracają się do naszej Kancelarii Radcowskiej w Krakowie z pytaniami dotyczącymi możliwości obniżenia alimentów z uwagi na zaistniały stan pandemii. Również w sądach rozpoznawane są sprawy o obniżenie alimentów, których głównym powodem jest utrata pracy przez rodzica zobowiązanego do alimentacji czy istotne ograniczenie jego możliwości zarobkowych, jak również zmniejszenie kosztów ponoszonych na utrzymanie dzieci. Duże zainteresowanie tą tematyką skłoniło nas do przygotowania wpisu, w którym postaramy się udzielić odpowiedzi na nurtujące naszych klientów pytanie.

Alimenty a pandemia – czy Sąd może obniżyć alimenty z uwagi na pandemię?

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż artykuł 135 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: k.r.o.) stanowi, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Jeżeli więc stan pandemii spowodował istotne zmniejszenie lub utratę zdolności zarobkowej, osoba zobowiązana może wystąpić do sądu rodzinnego z pozwem o obniżenie alimentów. Zgodnie bowiem z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Istotne zmiany wpływające na wysokość alimentów

Należy zatem wziąć pod uwagę wszelkie zmiany, które zaszły w sytuacji życiowej osoby zobowiązanej do alimentacji, a które to spowodowały zmniejszenie jej możliwości zarobkowych. Wskazać można przykładowo na istotną zmianę wysokości zarobków, całkowitą utratę pracy czy pogorszenie stanu zdrowia. Nie bez znaczenia pozostają również zmiany, do których dochodzi po stronie osób uprawnionych do otrzymywania alimentów – najczęściej małoletnich dzieci czy studentów. Otóż wprowadzony stan pandemii spowodował, iż w ostatnim roku zawieszeniu uległo wiele zajęć pozalekcyjnych takich jak: zajęcia dodatkowe, szkoły językowe, kina, parki rozrywki, baseny. Z kolei nauka zdalna ograniczyła koszty związane z dojazdami do szkół, a w przypadku studentów – koszty związane z dojazdami na uczelnie czy też z najmem mieszkań.

Należy jednak pamiętać, iż nie każda zmiana w sytuacji życiowej osoby zobowiązanej do płacenia alimentów czy osoby uprawnionej do ich otrzymywania będzie stanowić podstawę do zmiany orzeczenia alimentacyjnego, szczególnie jeżeli nie jest ona istotna i trwała. Obniżenie wysokości alimentów nie może doprowadzić bowiem do sytuacji, w której dziecko czy uprawniony do alimentacji, nie będzie w stanie zaspokoić swoich podstawowych i usprawiedliwionych potrzeb, dlatego też każdy przypadek trzeba rozpatrywać indywidualnie.

Czy wyrok obniżający kwotę alimentów wydawany jest „na stałe”?

Oczywiście rozstrzygnięcie dotyczące obowiązku alimentacyjnego może zostać zmienione w przypadku wystąpienia istotnej zmiany okoliczności. Co za tym idzie, jeśli zobowiązany do alimentacji znajdzie lepiej płatną pracę, a przynajmniej wystąpią ku temu realne możliwości, możliwym jest wystąpienie do sądu z ponownym żądaniem podwyższenia alimentów. Tak samo wyglądać będzie sytuacja w przypadku wzrostu kosztów utrzymania po stronie uprawnionego do alimentacji.

Jak wynika z powyższego, każda sprawa jest inna i wymaga indywidualnej analizy.