Paweł jest wzorowym uczniem i pod opieką babci stara się wieść normalne życie nastolatka. Niestety od jakiegoś czasu rodzice domagają się, aby Paweł oddawał im swoje stypendium naukowe, które otrzymał za bardzo dobre wyniki w nauce. Co jakiś czas rodzice przychodzą pod szkołę chłopca, są pod wpływem alkoholu, zastraszają go i żądają od niego pieniędzy na alkohol. Nagle po 4 latach chcą, aby syn u nich zamieszkał, ze względu na fakt pobierania przez niego stypendium. Co może zrobić babcia chłopca?
Na samym wstępnie chcemy zaznaczyć Państwu, co to jest pozbawienie władzy rodzicielskiej, gdyż niejednokrotnie spotkaliśmy się z sytuacją, że klienci nie zdawali sobie sprawy i nie rozumieli co to oznacza. Byli przekonani, że pozbawienie władzy rodzicielskiej jest jednoznaczne z zakazem kontaktów z dzieckiem. Nic bardziej mylnego. Instytucja pozbawienia władzy rodzicielskiej uniemożliwia rodzicom podejmowanie decyzji względem dziecka. Dla szerszego zobrazowania sytuacji, warto w tym miejscu przytoczyć poniższy fragment:
Pozbawienie władzy rodzicielskiej stanowi najbardziej ostry środek ingerencji sądu w sferę tej władzy, polega bowiem na tym, że rodzice tracą całkowicie tę władzę. Mimo to przyjmuje się, że rozstrzygnięcie takie nie ma charakteru penalnego, nie zmierza bowiem ono do „ukarania” rodziców, lecz do ochrony interesów dziecka. Ze względu na tak daleko idące skutki pozbawienia władzy rodzicielskiej przyjmuje się, że sąd może uciec się do tego środka dopiero wtedy, gdy bądź stosowane dotychczas środki łagodniejsze nie odniosły skutku, bądź gdy ze względu na okoliczności danego przypadku jest oczywiste, że stosowanie tych łagodniejszych środków byłoby bezcelowe (zob. A. Zieliński, Sądownictwo opiekuńcze w sprawach małoletnich, Warszawa 1975).
W historii 12 letniego Pawła pozbawienie rodziców władzy rodzicielskiej jest jak najbardziej zasadne, ze względu na ochronę interesów chłopca. Istnieje duża obawa, że rodzice będą chcieli zabrać stypendium chłopca i przeznaczyć na swoje potrzeby. Jego babcia bez najmniejszych wątpliwości, zdecydowała się złożyć wniosek do Sądu o pozbawienie władzy rodzicielskiej.
Pozbawienie władzy rodzicielskiej może nastąpić tylko w konkretnych sytuacjach, jest to, jak już zostało wskazane wyżej, najsurowsza ingerencja w sprawowaniu władzy rodzicielskiej. Poniżej przytoczymy Państwu fragment kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Art. 111. § 1. Jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.
Podsumowując, przesłanki do pozbawienia władzy rodzicielskiej:
1.trwała przeszkoda w jej wykonywaniu, (pobyt w zakładzie karnym, zaginięcie rodzica,)
2.nadużywanie tej władzy,(rodzice zmuszają do pracy, nadmiernie karcą dziecko, nakłaniają dziecko do popełnienia przestępstwa np. kradzieży)
3.rażące zaniedbywanie obowiązków przez rodziców, (np. uzależnienie od alkoholu,
narkotyków.
Jeżeli chodzi o historię Pawła podstawowa przesłanką do pozbawienia władzy rodzicielskiej jego rodziców jest rażące zaniedbywanie obowiązków rodzicielskich. Taki stan trwa od urodzenia chłopca. Rodzice zainteresowali się synem z racji pobierania przez niego stypendium, które z całą pewnością chcieliby przeznaczyć na alkohol. Babcia Pawła złożyła wniosek do Sądu o pozbawienie ich władzy rodzicielskiej. Jak wygląda taki wniosek?
WNIOSEK O POZBAWIENIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ:
Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej należy złożyć w sądzie, w okręgu zamieszkania dziecka, w razie braku takiego miejsca do sądu, w którego okręgu dziecko przebywa. Wniosek musi być uzasadniony, powinny być w nim wskazane przypadki rażącego zaniedbywania dziecka przez rodziców. Osobami uprawnionymi do złożenia takiego wniosku są osoby, które mają w tym interes prawny, czyli np. członkowie rodziny, ale również instytucje, np. szkoła.
Należy również pamiętać, iż pobierana jest stała opłata od wniosku w kwocie 40zł.
Przyczyny pozbawienia władzy. Jako konkretne przyczyny pozbawienia rodziców władzy rodzicielskiej z powodu jej nadużywania lub zaniedbań w wykonywaniu można, kierując się dotychczasową praktyką i piśmiennictwem, lecz nie kusząc się o wyczerpanie tematu, wymienić: nałóg pijaństwa rodziców; ich rozwiązły tryb życia; uprawianie przestępczego procederu (np. utrzymywanie się z kradzieży); uchylanie się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka; nadmierne karcenie, zwłaszcza cielesne, dziecka; wykorzystywanie dziecka do czynów nierządnych, w tym nakłanianie go do uprawiania prostytucji; zmuszanie dziecka do nadmiernej pracy w domu, jak też zarobkowej; wychowywanie dziecka we wrogości do drugiego z rodziców; nakłanianie dziecka do przestępczego procederu; doprowadzenie, przez brak dbałości, do nagannego zachowywania się dziecka w szkole i do złych jego postępów w nauce. (Art. 111 KRO red. Pietrzykowski 2015, wyd. 4/J. Gajda)